گجيلين گئچميش يازيلاري





   


چال عاشيق

چال عاشيق سازيني، اوره گيم دولوب
بعضا اينسان ايچون درمان بو اولور
سازين نغمه لري آخسين كونلومه
يوخسا چيچكلريم عطش دن سولور

 

چال عاشيق سازيني، بلكه سازيندا
اومودسوز حياتا بير اوميد تاپيم
گل عاشيق سازيندا صبردن دانيش
بلكه دؤزمك درسين آغزيندان قاپيم

 

بيليرسن آي عاشيق درديميز بيردير
گل گئدك سازيندا عشق دن دانيش
سيم لرين ديلي ايله خلقي هارايلا
گل بو درده منله بيرليكده يانيش

 

گل عاشيق بو آخشام داغلار باشيندا
نغمه لر سؤيله يك گوزللر ايچون
گل عاشيق بو آخشام عاشيق اولانا
دئيه ك غم چكمه يين دولدوروب ايچون

 

سحره جك چاليب، اوخوياق عاشيق!
بلكه اوره كده كي يارا بيتيش سين
چاخيرلاشيب چالاق اوجا سس ايله
قوي عاشيق سسيميز يارا يئتيش سين

 

اولدوزلارلا اولاق بو گئجه همدم
اولكردن گل آلاق عشق الهاميني
بو گئجه چاغيراق تام عاشيقلاري
چاخيرا، چالقييا ييغاق هاميني

 

اينسان دردلريني گل سازيندا چال
دوزوملي عاشيق لاردان حكايت ائت
گل، بيزه آي عاشيق عشق درسي وئر
اوميدسيز ساعاتدا درديميزه يئت

عليرضا ناب دل ( اوختاي )
 

بوراني مات ميخانا ائديبسيز!؟ دورون جهنم اولون!

بو سوزلر بير انتظامي مامورونون آغزيندان چيخير. فيكر ائديرسيز بو سوزون مخاطبلري كيملردير؟ شايد دئيه سيز بير نئچه جوان اؤز ايشلري و دانيشديغي سوزلريله باشقاسينا مزاحم اولوب و ((امنيت جامعه!!)) ني خطره ساليبلار و بو وظيفه شناس ماموري بوجور حيرص لنديريبلر! و يا شايد گونده خياوانلاردا گوردويوموز اولايي لارين بيري خاطيريزدن گئچه و يا…

يوخ، بو سوزلرين مخاطبي بير نئچه اويرنجي و باش آشاغا گنج دير كي گوناهلاري اوز اصل لريني اونوتماماق و وارليغلارينا گوونمه ك دير. جمعه گونو عينالي داغيندا نئچه گنج منظم و  متين شكلده بير يئرده توپلانيب و روحلاريني عاشيقين الينده اولان سازين قوتسال سسينه تاپشيرماق ايسته ييرديلر، اما هله سازين سسي چيخماميشدان و عاشيقين اؤدلو اوره گينين قفلي آچيلمادان يئنه ده آذربايجان كولتورونون دشمنلري بو سسي بوغوب و عاشيقين سازين اليندن آلديلار! اونلار هله بونادا قناعت ائتمه ييب و نئچه نفري آپارماق ايستيرديلر كي داغچي لار بو ايشين قاباقين آلديلار. اوردا اولانلارين بئيينلرينده يئنه ده بو سورغو ياراندي كي نييه به فقط بو سازين قاباقي آليندي و باشقا چاليب اوخويانلارا بئلنچي سوز دئيلمه دي و اونلار خانواده لره مزاحيم آدلانماديلار؟

بو ايش بير داهادا شوونيسمين چيركين اوزوندن اورتوك آچيب و بللي ائتدي شوونيسم سازين داغدا چالينماسيندان دا قورخور! اونلار بيليرلر هر يئرده بوغونتي، آلچاقليق و عرقچيليك واردير ساز اونلارين قارشينا عصيان ائديب و عاشيقين الينده بير گوجلو سيلاحا دونوب. آذربايجان ميللتي تمدن لر دانيشيغينين بركتينده دانيشيق! و تمدن -ون معنا سيني باشا دوشوب و اونلارين يئني معنا لاريني اويره نيب دير. بئلنچي ايشلر ميللتچيلري اؤز يوللاريندا محكم له ديب و دشمنين عاجيز قالماسيني اونلارا بللي ائدير. هر كس بير سئلين قاباقينا داش آتسا اونا دلي دييه رلر، بو ايش و بئلنچي ايشلرده ميللت سئلينين قاباقيندا بير داش دير و بو ايشلرين داها واقتي كئچيب دير. آذربايجان ميللتي بير آغاج اولسا، اونون ياپراقلاريني قوپارماق اولار، بوداقلاريني سينديرماق اولار، اما اونون كؤكون يئردن چيخارتماق اؤلماز.

گونده رن: بير شاهيد!

    





   

سهند

بولوت قاراچورلو 1305 ده مراغا شهرينده آنادان اولدو. دوغوم گونونده ياغيشين ياغماسي باعث اولدي اتاسي اونون آديني ((بولوت)) قويسون، اما پهلوي رژيمينين ثبت احوال اداره سي بو آدي "نامانوس!" بيليب و اونون شناسنامه سين "بهلود" آديله وئرديلر.

بولوت قاراچورلو پهلوي رژيمينين بوغونتوسوندا ((سازيمين سوزو)) آديندا شعر كتاب ايله ايراندا ياساق اولموش تورك ديلينين گوجونو بيرداها اثبات ائديب و آذربايجان ميللتينه چيراغ كيمي يول گوسترن اولدو.

سهندين شعرلرينده انسانليق و بيرليك دالغالانير، اونون شعرلري وطن عشقي، آزادليق، ميللي حقلر، سئوگي و… ني ترنم ائدير.

سهند آناديلينه و آذربايجانلي اولماقينا گووه نيردي و بو دوشونجه دن اوتور پهلوي دورونده خوش بيرگون گورمه دي و دائما مامورلارين طرفيندن اذيت اولوب و نظر آلتيندا ساخلانيردي، اما اونون اينامي و اوز وطنينه اولان عشقي بو فشارلارا استون گليب و اولاري مايوس ائديردي.

سهند 1346نجي ايلين بهمن آييندا شهرياري گورمه ك اوچون تهرانا گئدير آمما شهريار كي بو ايللر دونيادان ال اوزوب و اوز ائويندن ائشيكه چيخميردي سهندي گورمك ايستمير دي. آمما شهرياري گورمك شوقي سهندي مجبور ائدير اوز آنا ديلينده بير شعر يازيب شهريارا گوندرسين،و بو مكتوب "سهنديه" اثرينين يارانماسينا باعث اولور.

بو آزادايغا حسرت قالان دويغولو و دويوشجول شاعير 1358 نجي ايلين فروردين آيينين21نده دونيادان گئدير و اونون وطن عشقينه دويونن اوره گي دويونمه كدن دايانير و بوتون حق سئون انسانلاري ماتمه بورويور. اونون روحو شاد و يولو دواملي اولسون.

قارداشليق، يولداشليق ، ادبي باريش

 من دئميرم اوستون نژاددانام من
 دئميرم ائللريم ائللردن باشدير

 منيم مسلكيمده ، منيم يولومدا
 ملت لر هاميسي دوستدور قارداشدير

 چاپماق ايسته ميرم من هئچ ميللتي
 نه ديلين، نه يوردون ،نه ده امگين

 تحقيرائله ميرم ،هده له ميرم 
 كئچميشين، ايندي سين ، يا گله جگين

 من آييرميرام، آيري سالميرام
 قارداشي قارداشدان ، آروادي ـ اردن

 آناني بالادان، اتي ديرناقدان
 اوره گي ـ اوره كدن، قانادي پردن

 پوزماق ايسته ميرم من بيرليكلري
 انسانليق بيرليگي ايده آليم دير

 قارداشليق، يولداشليق ، ادبي باريش
 دونيادا ان بويوك آرزولاريمدير

 آنجاق بيرسوزوم وار، من ده انسانام
 ديليم وار،خلقيم وار،يوردوم يووام وار

 يئردن چيخماميشام گوبه لك كيمي
 آدامام،حقيم وار،ائليم اوبام وار

 قول يارانماميشام،ياراناندا من
 هئچ كسه اولمارام ،نه قول،نه اسير

 قورتولوش عصريدير انسانا بو عصر 
 اسير اولانلاردا بوخوون كسير

ب.ق. سهند

    





   
حبيب ساهر

هامي آزاده ائلين شاعيري وار                                   من اسير ائللرين آه... شاعيري يم

حبيب ساهرين بويوك باباسي اوز عائله سي ايله بيرليك ده ميانانين ((ترك)) كنديندن كؤچوب تبريزين((سرخاب)) محله سينده يورد سالميشدي. ساهر 1282نجي گونش ايلي نين ياز فصلينده ((سرخاب)) محله سينده آنادان اولور. حبيب اوشاق ايكن، آتاسي تبريزين قانلي بير بلواسيندا اؤلدورولور و بئله ليكده بوتون عائله سي چوخ آغير ياشاييشا معروض قالير.
حبيب ساهر ايلك تحصيليني ملاخانالاردا كئچيرديب و سونرالار يئني آچيلميش مدرسه لرده اوخوماقا باشلاييب و اورتا مكتبي بيتيره ندن سونرا كوردوستاندا معلم ليگه مشغول اولور، سونرا يئنه ده تبريزه قاييدير و نهايت 1306 نجي ايلده عالي تحصيل آلماق اوچون استانبولا سفر ائدير. استانبول يونيوئرسيته سينده جغرافيا علم لر بولومونه قبول اولونور و نهايت 1312 نجي ايلده جغرافيا علم لر فاكولته سينده ليسانس آلير. ساهر 7 ايل استانبولدا قالاندان سونرا باكي يا و سونرا باكي دان تهرانا گئدير.
ساهرتهراندا معارف اداره سينده معلم استخدام اولور و 1313 نجي ايلده جغرافيا معلم ليگي اوچون زنجانا گونده- ريلير. كلاسلاردا اوشاقلاريله اوز آناديللرينه دانيشماق اوچون و وئريلن تذكرلري سايماماسي سبب اولور كي ساهري زنجاندان چيخاريب و مازندرانا سورگون ائتسينلر. مازندراندا مالاريا خسته ليگينه توتولور و يئنه ده تهرانا قاييتماغا مجبور اولور، خسته ليك جانيندان چيخماميشدان تهراندان قزوينه گونده ريلير اما قزوينده چوخ قالا بيلمير و نهايت اونو تبريزه گونده ريرلر. ساهر تبريزده معلم ليگه مشغول اولور، اونون تبريزده ياشاديغي ايللر، ادبي و ياراديجيليق حياتي نين پارلاق و چوخ بارلي دورانلاريندان بيري اولور. 1320 نجي ايل رضاشاهين قارا بوغونتي سي ييخيلديقدان سونرا بوتون ايراندا و ائله جه آذربايجاندا بير مدنيت ديرچليش اوز وئرير و ادبي فعاليتلر داها گوجله نير. ساهر ده اوز ادبي فعاليتلريني بئله بير محيطده گنيشلنديرير و اوخوجولارينين درين حورمتين قازانير. ساهر تبريزده ياشاديغي ايللرده ((افسانه شب))، ((سايه ها))، ((شقايق)) و... آدلي فارسجا شعر كتابلاريني يايا بيلير. اما 1325 نجي ايلين پاييزيندا شاهليق قارا استبدادي بيرداها يئني دن تبريزه قاييداندان سونرا، ساهري تبريزدن آييريب اردبيله سورگون ائديرلر. ساهر ائلينين آغير نيسگيليني بئله شعره چكير:

بيزه ياد كابوسي باخ كؤلگه ساليب
بو اؤلوم دور، بو اؤلوم كؤلگه سي دير!
ياد ديلي اؤلسادا خوش سسلي، يئنه
بيزجه ارباب سسي، جلاد سسي دير...

خانليغين باخما دونو قيرميزي دير
او بويا، ائل اوبانين آل قاني دير
او بيزيم وارليغيميزلا دوگوشور
او بيزيم شعريميزين دوشماني دير...

ساهر اردبيل ده معلم ليك ائدير و((تحت نظر)) اولماغينا باخماياراق آغير بير وضعيتده ((اشعار جديد)) آدلي فارسجا شعر كتابيني محدود نسخه لرده يايير. اوچ ايل اردبيل ده ياشاديقدان سونرا يئنه ده قزوينه گونده ريلير و اوردا معلم ليك ائدير و همان ايللرده ((كؤشن)) و ((ليريك شعرلر)) آدلي توركجه كتابلاري گيزلينجه يايير و داها سونرا ((خوشه ها))، ((اساطير)) و ((اشعاربرگزيده)) آدلي فارسجا شعر كتابلاريني دا يايير. ساهر 13 ايل قزوينده ياشاديقدان سونرا تهرانا گونده ريلير و عمرونون سونونا قده ر تهراندا ياشايير.
تهراندا ياشاديغي ايللرده ((كتاب شعر1))، ((كتاب شعر2))، ((ميوه ي گس))، ((نمونه هايي از ادبيات منظوم ترك))، ((سحر ايشيقلانير)) آدلي كتابلاري ياييلير. انقلابدان سونرا دا ساهرين چوخ شعرلري تبريز، تهران، زنجان و ... يئرلرده نشر اولونان مجله لرده چاپ اولونور اما تاسفلر اولسون كي بيرپارا علتلره گوره ساهرين اثرلري نين چوخو، اوزو دئميش كن ايشيق اوزو گوره بيلمه ييب دير.
نهايت عومور بويو اوز اثرلريله يوردونون ايستكلريني و نيسگيللريني ترنم ائدن آذربايجان خالقي نين انسان پرور شاعيري نيسگيللي بير وضعيتده 1364 نجي گونش ايلي آذر آيينين 24 نجي گونو گئجه دونيادان كوچوب و تهرانين بهشت زهراسيندا ابدي اولاراق تورپاغا تاپشيريلير. اونون بويوك و شريف روحو شاد اولسون.

ايسته رم غملي و توفانلي گئجه يولچولارا
بير فانوس تك يادا قطب اولدوزي تك
رهبر اولام
ايسته رم ياي گونو چوللرده آخار
بير سو اولوب
دوم- دوري گوز ياشي تك يولدا
چوخور ايچره دولام
ايسته مم نقش و نگاريم قالا
 شعريم اوخونا
ايسته رم بير سيزي حسرت تك
اوره كلرده قالام
اونودورسا مني ائل، چكمه سه تاريخ آديمي
ايسته رم آي تكي يورد اوسته
گئجه شوق سالام
 

قايناق: پيك آذر مجله سي، 12 نجي شماره سي

    





    گجيلين آنا صحيفه سينده يازيلان شعرلره ادبيات صحيفه سينده لينك ويريلير.

    



لينك

آرشيو

آرشيو

آرشيو

آرشيو

آرشيو

E-mail : webmaster@gajil.20m.com
Copyright © 2004.